Ấn tượng tốt đẹp từ một cuộc thi

(QBĐT) – Sở Giáo dục-Đào tạo (GD-ĐT) vừa tổ chức thành công cuộc thi khoa học kỹ thuật (KHKT) học sinh (HS) trung học tỉnh Quảng Bình năm học 2024-2025. Đây là lần thứ 12 cuộc thi được tổ chức, nhằm khuyến khích HS trung học nghiên cứu khoa học, vận dụng kiến thức để giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống; tạo cơ hội để HS trung học giới thiệu kết quả nghiên cứu KHKT và tăng cường trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục giữa các địa phương… Cuộc thi đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp.

Ông Lê Thủy Thạch, Trưởng phòng Giáo dục trung học và thường xuyên, Sở GD-ĐT, Trưởng Ban giám khảo cuộc thi cho biết: Cuộc thi nhằm gắn hoạt động nghiên cứu khoa học của HS với việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và đánh giá kết quả học tập của HS, góp phần phát triển phẩm chất, năng lực HS; đồng thời hình thành cho HS trung học tác phong khoa học, năng lực nghề nghiệp và tiềm năng khởi nghiệp, từ đó, thực hiện giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng HS trong giáo dục phổ thông (GDPT).

Sau khi có công văn hướng dẫn của sở, hầu hết các đơn vị trực thuộc, phòng giáo dục đã phát động sâu rộng phong trào nghiên cứu KHKT trong toàn thể HS và chủ động tổ chức các cuộc thi cấp cơ sở để lựa chọn những dự án (DA) tiêu biểu nhất tham gia cuộc thi cấp tỉnh.

Nhìn chung, đa phần các đơn vị thực hiện đúng thời gian quy định và hồ sơ, thủ tục đăng ký dự thi đầy đủ. Một số đơn vị mặc dù số lượng HS ít, mang tính đặc thù hoặc ở những vùng điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn nhưng đã có DA tham gia dự thi, như: Trường phổ thông Dân tộc nội trú Minh Hóa, Trường phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh, Trường THCS-THPT Chu Văn An…

Cuộc thi đã thu hút 25 đơn vị trực thuộc và 8 phòng GD-ĐT với 76 DA (30 DA của các phòng GD-ĐT, 46 DA của các đơn vị trực thuộc) thuộc đầy đủ các lĩnh vực. Đây là kết quả phản ánh đúng sự phát triển của hoạt động nghiên cứu khoa học trong các trường trung học, gắn liền với việc đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục định hướng phát triển năng lực HS mà Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo thực hiện để chuẩn bị cho việc triển khai Chương trình GDPT 2018.

Theo đánh giá của Ban giám khảo cuộc thi, các DA tham gia có chất lượng khá tốt. Những DA đoạt giải cao đều thể hiện sự dày công nghiên cứu của các cá nhân HS cũng như sự đầu tư của nhà trường và các giáo viên trong công tác tư vấn, hướng dẫn. Phần lớn các DA có nội dung và phương pháp nghiên cứu phù hợp, thực hiện tiến trình nghiên cứu, ghi chép nhật trình theo đúng yêu cầu của một công trình khoa học.

Đặc biệt, nhiều DA, đề tài khoa học có tính sáng tạo và chú ý đến việc vận dụng kiến thức học được trên lớp vào nghiên cứu khoa học; đã cập nhật được những thành tựu KHKT mới; nhiều DA có tính thực tiễn cao, tập trung giải quyết những vấn đề trong cuộc sống và lao động; có DA gắn với Chương trình GDPT 2018 và mang tính nhân văn sâu sắc…

Tiêu biểu, như các DA: “Đưa nghệ thuật diễn xướng dân gian Kệ Hiệng đến với HS Trường THPT Lương Thế Vinh” của nhóm tác giả Phan Lê Na, Nguyễn Đức Bảo ở Trường THPT Lương Thế Vinh (TX. Ba Đồn); “Phân lập hợp chất polyphenol có trong củ ráy (Alocasia macrorrhizos) tạo thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị bệnh gout” của nhóm tác giả Lê Minh Hoàng, Lưu Diệu Châu ở Trường THPT Trần Phú (Bố Trạch); “Thiết bị nhận diện đối tượng trong học tập của trẻ lứa tuổi mầm non” của nhóm tác giả Hoàng Diệu Thúy, Nguyễn Ngọc Quỳnh Trâm ở Trường THPT Minh Hóa (Minh Hóa); “Máy cho cá ăn tự động sử dụng hai nguồn điện năng và ứng dụng công nghệ IoT” của nhóm tác giả Nguyễn Đức Toàn, Trần Ngọc Thiên ở Trường THPT Hùng Vương (Bố Trạch)…

Hầu hết các HS trả lời khá lưu loát, rõ ràng các câu hỏi mà Ban giám khảo phỏng vấn. Điều này thể hiện các HS nắm rất chắc kiến thức, phương pháp và mục đích nghiên cứu DA của mình. Những DA tham gia chấm chung khảo được trình bày khá cụ thể, rõ ràng trước toàn thể Ban giám khảo và Ban tổ chức cuộc thi.

Bên cạnh đó, sự liên kết phối hợp hướng dẫn của các thầy, cô giáo trong trường và sự tư vấn của các nghệ nhân đối với một số DA thuộc lĩnh vực khoa học xã hội hành vi đã làm tăng thêm tính thuyết phục, thực tiễn trong quá trình nghiên cứu. Ban tổ chức đã chọn ra được 4 DA giải nhất, 13 DA giải nhì, 13 DA giải ba và 13 DA giải tư.

Em Phan Lê Na (lớp 11A6) và Nguyễn Đức Bảo (lớp 10A3) của Trường THPT Lương Thế Vinh, nhóm tác giả DA “Đưa nghệ thuật diễn xướng dân gian Kệ Hiệng đến với HS trường THPT Lương Thế Vinh” thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và hành vi đoạt giải nhất cuộc thi cho biết: “Đây là sân chơi bổ ích để HS trung học chúng em có cơ hội được tham gia nghiên cứu, thể hiện năng lực, tư duy, sáng tạo và những ý tưởng táo bạo của tuổi trẻ nhằm áp dụng vào thực tiễn cuộc sống; cũng là cơ hội để giới thiệu kết quả nghiên cứu KHKT của mình nhằm tăng cường trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục với các bạn HS trong tỉnh…”.

Hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh Trần Thanh Hải khẳng định, cuộc thi KHKT HS trung học có ý nghĩa quan trọng trong GDPT, thúc đẩy sự phát triển của hoạt động nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục trung học; tạo động lực mạnh mẽ để HS học tập, nghiên cứu, nuôi dưỡng, phát triển năng lực sáng tạo và biến ước mơ thành hiện thực. Bên cạnh đó, cuộc thi cũng góp phần đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp dạy học tại nhà trường, nâng cao giáo dục toàn diện, định hướng cho HS biết vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn. 

“Cuộc thi KHKT HS trung học cấp tỉnh năm học 2024-2025 đã khép lại nhưng những giá trị về mục đích và ý nghĩa của cuộc thi cần được mở ra và lan tỏa rộng rãi trong đội ngũ giáo viên và tất cả HS trên toàn tỉnh nhằm tạo cơ hội cho HS tiếp cận với thế giới khoa học, góp phần ươm mầm tài năng khoa học…”, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT, Trưởng ban chỉ đạo cuộc thi Hồ Giang Long nhấn mạnh.

Đức Thành