Bác đơn khởi kiện của một công dân

(QBĐT) – Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh vừa đưa ra xét xử sơ thẩm trực tuyến công khai vụ. án hành chính liên quan việc một công dân ở xã Bảo Ninh (TP. Đồng Hới) kiện yêu cầu hủy quyết định giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực quản lý đất đai của Chủ tịch UBND xã Bảo Ninh và Chủ tịch UBND TP. Đồng Hới.

Theo đó, bà Nguyễn Thị Bữu (trú tại xã Bảo Ninh, TP. Đồng Hới) có đơn khởi kiện gửi TAND tỉnh yêu cầu hủy Quyết định số 140/QĐ-UBND, ngày 3/3/2023 của Chủ tịch UBND xã Bảo Ninh (quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu) và Quyết định số 3093/QĐ-UBND, ngày 25/7/2023 của Chủ tịch UBND TP. Đồng Hới (quyết định giải quyết khiếu nại lần 2) vì bà Bửu cho rằng 2 quyết định nói trên không đúng pháp luật và yêu cầu tòa án xử công nhận 2 phần diện tích đất tại thôn Hà Dương, xã Bảo Ninh mà gia đình bà Bữu đang khiếu nại thuộc quyền sở hữu của mình. Buộc Ban Quản lý rừng phòng hộ (QLRPH) TP. Đồng Hới (nay Ban QLRPH TP. Đồng Hới và ven biển Quảng Bình) trả lại tiền đền bù phần diện tích 1.274m² đất gia đình bà Bữu sử dụng đã bị thu hồi đang thi công đường 36m và công nhận phần diện tích 745,2m² đất của gia đình bà Bữu đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Liên quan đến việc khởi kiện này, trước đó, bà Nguyễn Thị Bữu cũng đã có đơn khiếu nại gửi đến Báo Quảng Bình phản ánh sự việc.

Xét yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Bữu, Hội đồng xét xử (HĐXX) sơ thẩm TAND tỉnh nhận thấy:

Các Quyết định số 140 của Chủ tịch UBND xã Bảo Ninh và Quyết định số 3093 của Chủ tịch UBND TP. Đồng Hới căn cứ vào các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án và ý kiến của các bên đương sự về nguồn gốc và quá trình sử dụng đất thể hiện: Từ năm 1960-1970 khu vực đất đang khiếu nại có một số hộ dân xã Bảo Ninh ra khai hoang, sử dụng trồng cây ngắn ngày như khoai, sắn, dưa, ớt…phục vụ đời sống hàng ngày.

Bà Bữu cho rằng bố mẹ bà có khai hoang, sử dụng 2 phần đất tại thôn Hà Dương, xã Bảo Ninh: Phần thứ nhất có diện tích 1.274m² (theo bản đồ địa chính xã Bảo Ninh được phê duyệt năm 2014 thuộc 1 phần thửa đất số 56, tờ bản đồ số 60) có vị trí nằm trên đường 36m (đang thi công); phần thứ hai là các thửa đất có diện tích 745,4m² (theo bản đồ địa chính xã Bảo Ninh được phê duyệt năm 2014 thuộc một phần thửa đất số 56, tờ bản đồ số 60), sử dụng trồng cây ngắn ngày như khoai, sắn, dưa, ớt… liên tục cho đến năm 2005. Và từ năm 2005 cho đến nay, gia đình bà Bữu trồng cây theo mùa vụ từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau, thời gian còn lại để đất trống.

Theo bà Bữu, trong quá trình khai hoang, sử dụng 2 phần diện tích đất gia đình bà không tiến hành kê khai, đăng ký quyền sử dụng đất nên không có tên trên bản đồ địa chính và sổ địa chính của các cơ quan có thẩm quyền đang lưu giữ. Gia đình bà không cung cấp được các tài liệu, chứng cứ chứng minh nguồn gốc của 2 phần diện tích đất mà gia đình bà sử dụng và sử dụng liên tục từ khi khai hoang cho đến nay, mà chỉ có một số người dân xác nhận, thể hiện gia đình bà vào các năm 2000, 2007, 2014, 2018 và 2022 có làm đơn gửi UBND xã Bảo Ninh nộp cho ông Phạm Minh Hoát (đã chết-P.V) xin làm trang trại chăn nuôi, nhưng UBND xã trả lời chưa có chủ trương.

Ngoài ra, phần diện tích đất 1.274m² mà gia đình bà Bữu đang khiếu nại có vị trí nằm trên đường 36m (đang thi công) theo thực tế đo đạc, kiểm tra hiện trạng không xác định được vị trí, ranh giới (tại phiên tòa bà Bữu cũng thừa nhận), có mục đích sử dụng đất là đất chưa sử dụng khác do UBND xã Bảo Ninh quản lý.

Theo bản đồ địa chính, sổ mục kê đất đai xã Bảo Ninh được phê duyệt năm 2014, các phần diện tích đất bà Bữu đang khiếu nại có mục đích sử dụng là đất rừng phòng hộ do TP. Đồng Hới quản lý. Theo bản đồ hiện trạng sử dụng đất và tài nguyên rừng xã Bảo Ninh được Chi cục Lâm nghiệp xác nhận ngày 2/7/2007 thì các phần diện tích đất mà gia đình bà Bữu khiếu nại là đất cát. Còn theo bản đồ quy hoạch 3 loại rừng xã Bảo Ninh giai đoạn 2006-2010 được UBND tỉnh phê duyệt thì đây là đất rừng phòng hộ rất xung yếu do Ban QLRPH TP. Đồng Hới quản lý.

Theo bản đồ quy hoạch 3 loại rừng giai đoạn đến năm 2020 được UBND tỉnh phê duyệt năm 2014 thì các phần diện tích đất gia đình bà Bữu đang khiếu nại nằm ngoài quy hoạch 3 loại rừng, do Ban QLRPH TP. Đồng Hới và ven biển Quảng Bình quản lý. Do đó, ngày 31/12/2019, UBND TP. Đồng Hới ban hành quyết định thu hồi đất của Ban QLRPH TP. Đồng Hới. Đến ngày 26/11/2021, UBND tỉnh ban hành quyết định giao cho Ban QLDA Môi trường và Biến đổi khí hậu TP. Đồng Hới để thực hiện dự án phát triển môi trường hạ tầng đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu TP. Đồng Hới tại xã Bảo Ninh mà không có quyết định thu hồi đất và thông báo cho gia đình bà Bữu biết là phù hợp và đúng quy định của pháp luật đất đai.

Việc gia đình bà Bữu cho rằng nguồn gốc các phần diện tích đất mà gia đình bà khiếu nại là do gia đình bà khai hoang sử dụng liên tục từ năm 1960-1970 đến nay vào mục đích sản xuất nông nghiệp (trồng cây hàng năm) là không đúng với quá trình sử dụng đất thực tế, nên không đủ cơ sở để công nhận quyền sử dụng đất và không đủ điều kiện cấp đất giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất nên không được bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất theo quy định. Vì vậy, Chủ tịch UBND xã Bảo Ninh ban hành quyết định giải quyết khiếu nại (lần đầu) và Chủ tịch UBND TP. Đồng Hới ban hành quyết định giải quyết khiếu nại (lần 2) là có căn cứ, đúng pháp luật khi không công nhận 2 phần đất bà khiếu kiện thuộc quyền sử dụng đất của bà Bữu.

Từ những phân tích, nhận định trên, HĐXX sơ thẩm TAND tỉnh nhận thấy các quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND xã Bảo Ninh và Chủ tịch UBND TP. Đồng Hới bảo đảm đúng thẩm quyền, thời hạn, trình tự thủ tục, căn cứ pháp lý theo quy định của pháp luật (đại diện Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh tại phiên tòa cũng có ý kiến đồng quan điểm). Do đó, HĐXX đã quyết định tuyên bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện của bà Nguyễn Thị Bữu.

Bùi Thành