Những nỗ lực vì một thị trường lành mạnh

Trong cuộc trò chuyện dưới đây, ông Vũ Quang Thắng – Cục trưởng Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Bình chia sẻ về thực trạng, thách thức và những giải pháp mà đơn vị đã và đang thực hiện để góp phần ổn định trật tự thị trường và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về thực trạng hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại tại tỉnh Quảng Bình trong thời gian qua?

Ông Vũ Quang Thắng: Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh Quảng Bình chưa xuất hiện điểm nóng, tụ điểm tập kết, phát luồng; chưa phát hiện các đối tượng hoạt động có quy mô đường dây ổ nhóm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Tuy nhiên, tình hình vi phạm về vận chuyển, kinh doanh, buôn bán hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn xảy ra cả trong thị trường nội địa và trên các tuyến giao thông đi qua địa bàn tỉnh.

Trên thị trường nội địa, các cơ sở kinh doanh sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi như cất giấu hàng hóa vi phạm tại nơi ở; để lẫn lộn hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ với hàng thật… Hàng hóa vi phạm được phát hiện chủ yếu là sản phẩm thời trang, mỹ phẩm, thực phẩm, đồ chơi trẻ em, máy móc cơ khí, thiết bị điện…

Mặt khác, người tiêu dùng đã có sự chuyển dịch từ hình thức mua sắm truyền thống sang hình thức mua sắm online ngày càng tăng cao, do đó, nhiều đối tượng đã lợi dụng các sàn giao dịch thương mại điện tử, các trang mạng xã hội, ứng dụng bán hàng trực tuyến để quảng cáo, giới thiệu, giao dịch mua bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ…

Trên các tuyến giao thông, hoạt động vận chuyển hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, hàng cấm từ các tỉnh biên giới phía Bắc vào và từ các tỉnh phía Nam qua địa bàn vẫn còn diễn ra. Để đối phó với sự kiểm tra kiểm soát của các lực lượng chức năng các đối tượng sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi để đối phó như: Cất giấu hàng hoá vi phạm lẫn lộn với các loại hàng hoá khác, gia cố thêm các khoang chứa hàng; ngụy trang trong các khoang chứa hàng, chia hàng hóa thành nhiều lô nhỏ để vận chuyển; sử dụng xe bưu chính để vận chuyển hàng hóa vi phạm vào địa bàn tiêu thụ. Hàng hóa vi phạm chủ yếu tập trung là nhóm sản phẩm thời trang, thực phẩm, mỹ phẩm, hàng điện tử, thuốc lá điếu nhập lậu, đường cát, rượu, các loại máy móc thiết bị đã qua sử dụng…

Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Bình đã triển khai những biện pháp cụ thể nào để phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến hàng giả, gian lận thương mại?

Ông Vũ Quang Thắng: Bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương, Tổng cục Quản lý thị trường, UBND tỉnh và Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, trong năm 2024, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Bình đã xây dựng và ban hành kịp thời các kế hoạch, chương trình, văn bản để chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường trực thuộc triển khai thực hiện nghiêm túc, có trọng tâm, trọng điểm, đồng bộ và tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật.

Trong đó, tăng cường công tác kiểm tra, xử lý đối với các hành vi vi phạm liên quan đến hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng xâm phạm quyền SHTT, hàng hóa không bảo đảm an toàn thực phẩm và nhất là các vi phạm trong lĩnh vực TMĐT. Tăng cường kiểm tra việc chấp hành quy định của về niêm yết giá hàng hóa, chống đầu cơ, găm hàng, tăng giá bất hợp lý. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an và các cơ quan liên quan trong công tác kiểm tra, xử lý trên khâu lưu thông và trên thị trường nội địa. Chú trọng kiểm tra, kiểm soát đối với các mặt hàng/lĩnh vực trọng điểm: rượu, thuốc lá, đường cát, thực phẩm, xăng dầu, khí dầu mỏ hoá lỏng, vàng, thương mại điện tử.

Song song với công tác thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm hành chính, Cục Quản lý thị trường đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật cho các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng ở trên địa bàn bằng nhiều hình thức khác nhau.

Bên cạnh đó, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp và tạo được chuyển biến rõ rệt trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, ngày 7/8/2024, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Bình và Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình đã ký quy chế phối hợp trong công tác kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm lĩnh vực phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Xin ông cho biết những kết quả trong công tác chống hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại mà đơn vị đạt được trong năm qua?

Ông Vũ Quang Thắng: Với việc kết hợp đồng bộ nhiều giải pháp trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong năm qua, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Bình đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 681 vụ; xử lý 440 vụ vi phạm.

Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính, buộc nộp lại sổ lợi bất hợp pháp, tiền bán hàng tịch thu, giá trị tang vật vi phạm trên 20 tỷ đồng. Tổng số thu nộp ngân sách nhà nước trong năm 2024 trên 11,4 tỷ đồng tăng 125% so với  năm 2023.

Bên cạnh việc hoàn thành xuất sắc chỉ tiêu được giao về số thu nộp ngân sách Nhà nước, trong năm qua, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Bình cũng đã hoàn thành tốt nhiệm vụ trên các mặt công tác khác như chủ động phối hợp với các lực lượng, các ngành chức năng trên địa bàn trong hoạt động kiểm tra, xử lý vi phạm; làm tốt công tác của cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 tỉnh; triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật với nội dung, hình thức khác nhau.

Những khó khăn, thách thức lớn nhất mà đơn vị gặp phải trong công tác kiểm tra, kiểm soát và xử lý các hành vi vi phạm hiện nay là gì, thưa ông?

Ông Vũ Quang Thắng: Bên cạnh những kết quả tích cực nêu trên thì công tác kiểm tra, kiểm soát của lực lượng Quản lý thị trường Quảng Bình trong thực tế còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc khi triển khai thực hiện như:

 Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về xử lý vi phạm hành chính còn có sự chồng chéo, chưa thống nhất gây khó khăn cho quá trình xử lý vi phạm.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, nhu cầu mua sắm trực tuyến của người dân tăng cao. Nhiều đối tượng đã lợi dụng sàn giao dịch thương mại điện tử, mua, bán online, mạng xã hội để kinh doanh hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng nhập lậu.

Mặt khác, bên cạnh một số ít cơ sở kinh doanh trong lĩnh vực này trên địa bàn có địa điểm kinh doanh và địa chỉ kho hàng thì đa số đối tượng kinh doanh không có địa điểm kinh doanh và kho hàng cố định mà chỉ thông qua các website, trang mạng xã hội để quảng bá, giới thiệu sản phẩm, sau đó chuyển hàng, giao hàng qua các đơn vị chuyển phát hoặc các shipper và thanh toán trực tiếp hoặc chuyển khoản theo thỏa thuận, một số đối tượng có địa điểm kinh doanh và kho hàng ngoài địa bàn tỉnh. Hàng hóa được phân tán, nhỏ lẻ, cất giấu ở nhiều nơi, thậm chí chỉ bán hàng qua cộng tác viên, trung gian gây khó khăn cho hoạt động kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng.

Trên thị trường nội địa, lợi dụng nhu cầu và thị hiếu tiêu dùng của người dân, các đối tượng vi phạm nhập nguồn hàng với giá thành rẻ, mua các loại hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng nhập lậu để đưa vào tiêu thụ trên địa bàn.

Mặt khác, các cơ sở kinh doanh trên địa bàn sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn để đối phó với hoạt động kiểm tra, kiểm soát của lực lượng chức năng như: Không bày bán hàng giả, hàng cấm công khai trên quầy hàng, cửa hàng mà cất giấu hàng hóa vi phạm trong khu vực là nơi ở, cất giấu phân tán hàng hóa tại nhiều nơi khác nhau và khi có người mua mới đưa ra bán; sử dụng xe máy cá nhân để vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu.

Công tác giám định chất lượng hàng hóa còn gặp nhiều khó khăn, nguyên nhân là do các đơn vị đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn giám định thường có trụ sở đóng tại các thành phố lớn, thời gian chờ kết quả giám định chất lượng kéo dài ảnh hưởng đến công tác thiết lập hồ sơ xử lý.

Trong thời gian tới, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Bình sẽ có những định hướng, kế hoạch cụ thể nào để nâng cao hiệu quả công tác chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng?

Ông Vũ Quang Thắng: Thời gian tới, dự báo tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả sẽ còn diễn biến phức tạp, nhất là trên môi trường thương mại điện tử. Do vậy, để góp phần bảo đảm thị trường ổn định, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong sản xuất, kinh doanh và quyền lợi người tiêu dùng, thời gian tới, Cục Quản lý thị trường Quảng Bình tiếp tục phát huy những kết quả, thành tích đã đạt được. Đồng thời, nêu cao tinh thần chủ động, phát huy trí tuệ, tăng cường đoàn kết, ra sức thi đua lập thành tích cao nhất, quyết tâm thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ của ngành được giao trong năm 2025.

Trong đó, tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm: Thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, phải hoàn thành 100% các kế hoạch, chỉ tiêu của năm 2025. Kiểm tra đều các lĩnh vực/mặt hàng, có trọng tâm, trọng điểm; trước hết, thực hiện quyết liệt và có hiệu quả kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.

Làm tốt công tác dự báo, nắm chắc tình hình, diễn biến, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả theo lĩnh vực, địa bàn phụ trách; rà soát, quản lý và giám sát chặt chẽ tại địa bàn quản lý để kịp thời phát hiện vấn đề nổi cộm, các lĩnh vực mặt hàng vi phạm mới để kịp thời đấu tranh ngăn chặn, xử lý.

Tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh. Phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng trong kiểm tra, kiểm soát thị trường.

Thực hiện tốt nhiệm vụ của cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 tỉnh và chú trọng đến công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao đạo đức công vụ; siết chặt kỷ luật, kỷ cương của đội ngũ công chức.

Đặc biệt, những tháng đầu năm 2025 là thời điểm thực hiện việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả, Cục Quản lý thị trường Quảng Bình sẽ đảm bảo thực hiện tốt công tác  trị tư tưởng để cán bộ công chức thông suốt, ổn định tư tưởng chính trị, an tâm công tác; giải quyết công việc đạt hiệu quả cao, không để tồn đọng công việc. 

Xin trân trọng cảm ơn ông. Nhân dịp Tết đến Xuân về, xin kính chúc ông cùng tập thể cán bộ công chức trong đơn vị sức khỏe, hạnh phúc! Chúc đơn vị tiếp tục đạt được nhiều kết quả tốt trong công tác chống hàng giả, gian lận thương mại, hàng nhái trong năm 2025.

 Lê Quyết (thực hiện)